ევთანაზია-მკვლელობა თუ ჰუმანურობა?

  ევთანაზია ბერძნული სიტყვაა და შედგება ორი ნაწილისაგან. –"ეუ" ნიშნავს კარგს. "თანატოს" სიკვდილს. მას (მკვლელობა მსხვერპლის თხოვნით) ძირითადად ექიმები მიმართავენ უკურნებელი სენით შეპყრობილი პაციენტების მტკივნეული სიკვდილისაგან დახსნის მიზნით. ერთი შეხედვით, ამაში თითქოს არაფერია უჩვეულო და გასაკვირი თუმცაღა, დღესდღეობით იგი მსოფლიოს მხოლოდ რამდენიმე ქვეყანაშია ლეგალური.ევთანაზია ყოველთვის კამათს იწვევდა და იწვევს დღესაც. მისი მომხრეები და მოწინააღმდეგეები დღემდე ვერ შეთანხმებულან, რატომ უნდა იყოს დაშვებული ან დაუშვებელი მისი გამოყენება.
   ისინი, ვინც ევთანაზიას ემხრობიან, ამბობენ, რომ ის ერთი ადამიანის მიერ მეორეს მიმართ გამოჩენილი ჰუმანური ქმედებაა და რომ, ექიმი, რომელიც პაციენტის მოკვდინების ამ ხერხს მიმართავს, არ შეიძლება დაისაჯოს, ის უბრალოდ მხარში ედგა პაციენტს და იხსნა ტანჯვისგან,  რომელიც მას ელოდა.მაგრამ, იგივე პროცესი რომ განვიხილოთ რელიგიური ჭრილით, ალბათ ვერანაირად ვერ მოხდება მისი გამართლება. უხეშად რომ ვთქვათ, როდესაც პაციენტი ითხოვს რომ მოკლან, და ვინმე ამ თხოვნას ასრულებს, ფაქტიურად ამ თხოვნის შემსრულებელიც ცოდვას სჩადის–კლავს ადამიანს და მეორე მხრივ, თვითონ პაციენტიც–იკლავს თავს, ოღონდ სხვისი ხელით.
      ჩნდება კითხვაც, რატომ არ უნდა შევუმსუბუქოთ ტანჯვა ადამიანს, რომელიც უკურნებელი სენით იტანჯება და ითხოვს მოკვდინებას? ალბათ გაგიკვირდებათ, მაგრამ ევთანაზიის მსურველთა მხოლოდ მესამედზე ნაკლებს აწუხებდა აუტანელი ტკივილები, უმეტესობამ ევთანაზია მხოლოდ და მხოლოდ იმის გამო ისურვა, რომ ისინი დამოუკიდებლად ცხოვრებას ვეღარ გააგრძელებდნენ..
   ევთანაზიის მოწინააღმდეგეების სასარგებლოდ მაგალითად მოვიყვან ჰიტლერს, რომელმაც 3 წლამდე ასაკის გონებაჩამორჩენილი თითქმის ყველა ბავშვი გამოასალმა სიცოცხლეს. ნაცისტების აზრით, ეს პრობლემები უნარშეზღუდულ ბავშვებს "უღირსი სიცოცხლის" შესაძლებლობას უქმნიდა. ეს პროგრამა მოგვიანებით გაფართოვდა და მან უფრო დიდი ასაკის ბავშვები და მოზრდილებიც მოიცვა.. ალბათ ყველა დამეთამხმება რომ ეს ფაქტი შემზარავია მისი გამართლება შეუძლებელია.  ჩემი აზრით, ევთანაზიას ის უარყოფითი მხარეც აქვს, რომ შესაძლოა პაციენტი „მოკლან“ და ცოტა ხანში გამოიგონონ წამალი (დღესდღეობით თანამედროვე ტექნოლოგიების დახმარებით არაერთი წამალი გამოგონილა) რომელიც ამ პაციენტს გადაარჩენდა მაგარამ ვერავინ ვეღარაფერს შევცვლის, რადგან ის უკვე მკვდარი იქნება..
   ძალიან ძნელია გაკიცხო ადამიანი იმის გამო თუ რატომაა ის ევთანაზიის ან მომხრე ან მოწინააღმდეგე. თითქოს მესმის იმ ექიმებისაც, რომლებიც ამ გზას მიმართავენ, მართლაც რთულია მშვიდად უყურო სხვის ტანჯვა–წამებას როდესაც შენ შეგიძლია ამის შეწყვეტა, მაგრამ, ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე  მე მაინც ვთვლი რომ ევთანაზია არ უნდა იყოს ლეგალური. მისი ლეგალიზება გარკვეულ საფრთხეებთან არის დაკავშირებული, თუმცა დაუშვებელია მისი ჩვეულებრივი მკვლელობად განხილვაც, თავად მისი არსიდან გამომდინარე.

კვლევა

დასკვნა ასეთია: განათლების მნიშვნელობაზე მრავალი მოსაზრება გამოთქმულა წარსულშიც და თანამედროვე ყოფაშიც. აღზრდა ადამიანის ერთ–ერთი ძირითადი კომპონენტია მის მომავალ ცხოვრებაში. მეცნიერები მიდიან იმ დასკვნამდე, რომ უნდა მოხდეს ბავშვის გონებრივი შესაძლებლობების სრული რეალიზება. ჟან–ჟაკ რუსო კი ამ ყველაფერს ბუნებასთან კონტაქტში განიხილავს და დასძენს რომ ბავშვს უნდა მივანიჭოთ რაც შეიძლება მეტი თავისუფლება. ამ შემთხვევაში ბავშვი შეძლებს საკუთარი უნარების უკეთ წარმოჩენას. რუსოსთვის სწავლა ძალისმიერი მეთოდებით დაუშვებელია, რასაც ვერ ვიტყოდით მაგალითად სულხან–საბაზე, დავით გურამიშვილზე, გურამ დოჩანაშვილზე და ა.შ. მათთვის სწავლა და აღზრდა ძალისმიერი მეთოდებითაც დასაშვებია.. მათი აზრით ეს ყველაფერი საჭიროა რადგან ისინი მხოლოდ ცოდნით მიაღწევენ სრულყოფილებას. საბოლოო ჯამში თამამად შეიძლება ითქვას, რომ განათლებული ადამიანი ადვილად დაიკავებს ადგილს საზოგადოებაში დამიაღწევს სრულყოფილებას დამოუკიდებელ ცხოვრებაში.

ემილი

ინფორმაცია მოძიებულია წიგნიდან: "შესავალი თანამედროვე აზროვნებაში". ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის 2010 წლის გამომცემლობა.

ჟან ჟაკ რუსო

"რუსოს ეს ნაშრომი ძალიან საინტერესოა იმ მხრივ, რომ ეს არის პირველი ნაწარმოები სადაც ლაპარაკია ბავშვის აღზრდაზე და სწორედ რუსოა პირველი ვინც იწყებს ამ თემაზე საუბარს. რა თქმა უნდა არსებობდა მანამდე გარკვეული მოსაზრებები, მაგრამ ასე ვრცლად, ნაშრომის სახით პირველმა რუსომ შექმნა და ჩამოაყალიბა საკუთარი მოსაზრებები. ეს ნაწარმოები ყურადღებას იქცევს იმითაც, რომ მან საფუძველი ჩაუყარა ახალ პედაგოგიურ აზროვნებას. რუსო ამბობს: „ცხოვრება–აი, ხელობა, რაც მინდა ვასწავლო ემილის. მე მჯერა , ჩემი ხელიდან გამოსული, იგი არ გახდება არც მოსამართლე, არც ჯარისკაცი, არც მღვდელი, უწინარეს ყოვლისა, ის იქნება ადამიანი“.ყველა ბავშვი ლაპარაკის დაწყებამდე ცდილობს თავისი სურვილი მშობელს მანერებით გააგებინოს. სწორედ აქედან იწყებს ჟან–ჟაკ რუსო თუ შეიძლება ითქვას ბავშვის ფსიგოლოგიაზე საუბარს. როცა პატარას არ შეუძლია ლაპარაკი, ჩვენ კი მისი არ გვესმის და ვერ ვხვდებით რა სურს მას, ცხადია ის იწყებს ტირილს. მისი ეს საქციელი გამართლებულიცაა მაგრამ რუსო ლაპარაკობს ბავშვზე, რომელსაც უკვე შეუძლია ლაპარაკი და იმისათვის რომ მას ვინმემ სურვილი რაც შეიძლება მალე შეუსრულოს, ჭირვეულობს და უმიზეზოდ ტირის. ამ შემთხვევაში იგი გვირჩევს, რომ არ მივაქციოთ მას ყურადღება და დაველოდოთ სანამ ის არ შეწყვეტს ტირილს. ამით მას იმის თქმა უნდა რომ არ მივცეთ ბავშვებს ცრემლებით მანიპულირების საშუალება და გადაჭრით ვუთხრათ მას უარი როდესაც ცრემლებით ცდილობს თხოვნის გაძლიერებას. მართალია ბავშვს არ უნდა დავუშალოთ ის რაც უნდა, მაგრამ მისი თავისუფლება არ უნდა გავანებივროთ, ასეთ შემთხვევაში ის არასდროს მოინდომებს რამე ისეთს, რაც მისთვის უსარგებლოა.ალბათ ხშირად გვინახვს როგორც ბატონმა სერგომ აღნიშნა წინა ლექციაზე, როგორ უტკენია ბავშვს ფეხი იატაკზე დაცემისას და მშობელი რომელიც ბავშვის დასანახად „სცემს“ იმ იატაკს რომელზეც მან ფეხი იტკინა. რუსო ასეთ რამესაც გამორიცხავს, მისივე თქმით თუ ბავშვი დაინახავს რომ მისი ფეხის ტკენის გამო მშობელი მიდის და სცემს იატაკს, შეწუხებულია, ანუგეშებს და აღარ იცის რა ქნას, ფიქრობს დავიღუპეო, ხოლო თუ ჩვენ საპირისპიროდ მოვიქცევით და შევინარჩუნებთ სიმშვიდეს, ისიც მალე დამშვიდდება და იფიქრებს „გადავრჩიო“ (თუ რა თქმა უნდა მან რაიმე სერიოზული დაზიანება არ მიიღო) ამასთანავე, ჩვენი საქციელით ბავშვს ვაჩვევთ იმას, რომ მომხდარის გამო ვიღაცამ ან რაღაცამ ყოველთვის უნდა აგოს პასუხი (ამ შემთხვევაში იატაკი)ჟან–ჟაკ რუსო ამბობს, რომ მისთვის მიუღებელია ბავშვმა პატარაობაში რაიმე ტკივილი არ გამოცადოს, მისი აზრით ეს ყველაზე მნიშვნელოვანი მომენტია ადამიანის ცხოვრებაში რადგანაც ხიფათგამოვლილი და ტანჯვაგანცდილი ადამიანი ბევრად მტკიცე და გამძლე იქნება ცხოვრებაში ვიდრე ადამიანი, რომელსაც ცივ ნიავს არ აკარებდნენ და თავს ევლებოდნენ. ამ თემაზე საუბრისას ყოველთვის მახსენდება მონღოლები, რომლებიც ახალდაბადებულებს ლოყაზე დანით უმნიშვნელო ჭრილობას აყენებდნენ და საკუთარ საქციელს იმით ამართლებდნენ რომ ჩვილს დედის რძის სიტკბოებამდე ჭრილობის და ტკივილის გემო გაეგო. ცხადია რუსო ასეთი დესპოტიზმის მომხრეც არაა. მისი თქმით არ შეიძლება ბავშვის ცხოვრება ხიფათებით ავავსოთ და ტყუილუბრალოდ დავტანჯოთ იგი. წინააღმდეგ შემთხვევაში ერთადერთი "სიკეთე" ამ ტანჯვისა იქნება ის, რომ ბავშვს სიკვდილის წინ სიცოცხლე აღარ დაენანება."

წყარო:  1fGdMGQyNWVlN2MtMjc3Yi00NGVmLWFmOGItMmIzZTc2YjUyMWI4/edit?hl=en_US

ვიდეო ვერსია ემილიზე:

მარიამ დოჯურიშვილი 2012